"Qoʻrgʻon sirlari" serialining mashhurligi nimada? Batafsil tahlil

2022-yil sentyabrda efirga uzatilgan “Qoʻrgʻon sirlari” seriali, prototiplari sir saqlanayotgan yozuvchi Gyulseren Budayjiog‘luning mijozlaridan birining hayot hikoyasidan ilhom olingan. Qiziq tomoni shundaki, asl nusxada serialning nomi “Boyvochchaning ishqiy sarguzashtlari” ma’nosiga yaqinroq.

Rus tilidagi tarjimada “Зимородок” deyilgan. Ehtimol, bu bosh qahramon tashqi ko‘rinishi bilan bog‘liqdir, uning rolini 26 yoshli Mert Ramazan Demir ijro etgan, garchi bu shunchaki taxmin bo‘lsa-da. Shunga qaramay, bu nom tomoshabinlar xotirasida qoldi va ziddiyatli, ammo qiziqarli syujet bilan uyg‘unlasha boshladi.

Syujet

Syujet Seyran ismli qiz (Afra Sarachog‘lu) va zargarlik imperiyasining vorisi Ferit Korxan o‘rtasidagi sevgi hikoyasini tasvirlaydi. Ferit — yosh, boy va beparvo yigit bo‘lib, oilasi bilan Bosfor bo‘yidagi hashamatli uyda yashaydi. Uning oilasiga ko‘p millionli imperiya tegishli. Chet elda ta’lim olgan Ferit dabdabali hayot va ko‘ngilxushlikka o‘rganib qolgan. Nabirasining kelajagidan xavotirga tushgan bobosi Xalis, uni uylantirishga qaror qiladi, nikoh uni mas’uliyatliroq qiladi deb umid qiladi. O‘sha paytda Feritning Pelin ismli qizi bor edi, ammo oila boshlig‘i va barcha a’zolar uchun obro‘li bo‘lgan bobosi, uni Korxonlarning ona yurti Gaziantepdan bo‘lgan qizga uylantirishga qaror qiladi. Feritning boshqa iloji yo‘q, Xalisning xohishiga ko‘nadi.

Kelin tanlanadi va Korxanlar sovchilik uchun Gaziantepga yo‘l oladilar. Biroq, shahar bo‘ylab sayr qilayotganda, Ferit tasodifan pista do‘konida Seyran bilan uchrashib qoladi va unga qiziqib qoladi. Shunday bo‘ladiki, dastlab Seyranning singlisini so‘ratgani kelgan Korxanlar, oxir-oqibat Feritning istagi bilan aynan Seyranni olib ketadilar. Qiz qarshilik ko‘rsatadi: uning orzusi — o‘qish, turmushga chiqish emas. Uning rad javobiga javoban otasi uni urib, yerto‘laga qamab qo‘yadi va Feritga turmushga chiqishga majbur qiladi. Unga qaysi qizini uzatishining farqi yo‘q, asosiysi Korxanlar oilasi bo‘lsa bas.

To‘ydan so‘ng Ferit va Seyran ularning nikohlarini rasmiy bo‘lishini kelishib olishadi. Ammo vaqt o‘tishi bilan ular o‘rtasida tortilish paydo bo‘ladi va bu yerda eng qiziq voqealar boshlanadi.

Qahramonlar o‘rtasidagi kimyoviy aloqa, ularning yoqimli bahs-munozaralari va hazil-mutoyibalari, ayniqsa serialning dastlabki qismlarida tomoshabinlarni o‘ziga rom etdi. Buning ustiga, bosh rollarni ijro etgan aktyorlar haqiqiy hayotda munosabat o‘rnatishni boshlaganlari ma’lum bo‘ldi, bu esa serialga qiziqishni yanada oshirdi. Dastlab Seyran va Feritning munosabatlari qanday rivojlanishini kuzatish juda qiziqarli edi. Biroq, serial davomida voqealar tobora dramatik tus olib bordi: bosh qahramonlar o‘rtasidagi tugamaydigan janjallar, ayriqilishlar, yarashishlar, ajrashishlar va yangidan tuzilgan nikohlar. Asta-sekin tomoshabinlar uzluksiz davom etayotgan dramadan charchay boshladilar, ammo shunda ham serialga bo‘lgan qiziqish so‘nmadi.

Personajlar

Serial o‘zining qiziqarli va ziddiyatli qahramonlari bilan ajralib turadi. Feritning o‘zi jizzaki, ruhiy muammolarga ega va ancha xudbin bo‘lsa-da, ayni paytda u oq ko‘ngil va Seyranni chin dildan sevadi. Dastlabki qismlarda Feritda hatto qandli diabet kasalligi bor edi, ammo birinchi mavsumning o‘rtalariga kelib, bu holat kutilmaganda yo‘qolib, faqat uchinchi mavsumda yana paydo bo‘ladi. Uning sevgilisi Seyran juda yosh bo‘lib, zolim otasi uni, singlisi va onasini doimo kaltaklab, haqorat qiladigan oilada voyaga yetgan. Uning o‘zida ham ruhiy jarohatlar bor, shu sababli Ferit bilan umumiy til topishi qiyin kechadi. Biroq shuni ta’kidlash joizki, Seyran uchun pul katta ahamiyatga ega emas, u mustahkam tamoyillar va barqaror hayotiy nuqtai nazarga ega.

Serialda Faritning sobiq qizi Pelin muhim rol o‘ynaydi. U Seyran bilan turmush qurgandan keyin ham Ferit bilan uchrashishni davom ettirdi. Bu personaj tomoshabinlarda salbiy munosabatni keltirib chiqardi, chunki Pelin oxirigacha yigitdan voz kechmadi va unga o‘zini juda kamsitishga imkon berdi. Ikkinchi mavsumda u serialdan chiqarib yuboriladi va uchinchi mavsumda umuman ko‘rinmaydi.

Asosiy qahramonlardan tashqari, serialda ko‘plab ikkinchi darajali personajlar — ota-onalar, ammalar, tog‘alar, do‘stlar va dushmanlar mavjud bo‘lib, bu voqealar rivojiga qo‘shimcha chuqurlik bag‘ishlaydi. Asosiy e’tibor oila boshlig‘i va muhim qarorlar qabul qiluvchi Faritning bobosi Xolis Og‘aga qaratilgan. Shuningdek, har biri o‘z xarakteri va syujet rivojiga ta’sir ko‘rsatadigan boshqa oila a’zolari ham diqqat markazida turadi.

Turk seriallari va “Qoʻrgʻon sirlari"ning xususiyatlari

Turk seriallari ko‘pincha faqat bir necha qism oldindan yoziladi, keyingi voqealar rivoji esa noma’lum bo‘lib qoladi. Ssenariychilar almashinadi, syujet chiziqlari reytinglar va tomoshabinlar fikriga qarab o‘zgartiriladi, bu esa ko‘pincha nomuvofiqliklar va chalkashliklarga olib keladi. “Qoʻrgʻon sirlari” serialida bunday kamchiliklar ko‘p: ba’zan personajlar yo‘qolib qoladi, ba’zan esa mantiqsiz ravishda yana paydo bo‘ladi. Biroq, bu holat voqelikka yaqinlik effektini ham yaratadi, chunki unda “oq va qora"ga aniq chegaralanish yo‘q, personajlar barcha fazilatlari va nuqsonlari bilan ko‘rsatilgan. To‘g‘ri, shu sababli ba’zida syujetni kuzatish va qahramonlar harakatlarining sabablarini tushunish qiyinlashadi.

Ikkinchi va uchinchi mavsum

Yengilroq formatda boshlangan ikkinchi mavsum tomoshabinlar e’tiborini tortmadi va ssenariy mualliflari yana dramaga qaytishga majbur bo‘lishdi. Tomoshabinlar bu yondashuvni tanqid qilishsa-da, serialni ko‘rishda davom etdilar. Biroq, hammasi emas. Turkiyadagi reytinglar ikkinchi mavsumdan boshlab sezilarli darajada pasaydi, ammo serial chet elga eksport qilinishi tufayli o‘z mavqeyini saqlab qolmoqda. Xorijda serialga qiziqish yuqori darajada.

2024-yil sentyabr oyida chiqqan uchinchi mavsum salbiy kutib olindi, chunki ssenariy mualliflari keskin burilish yasab, voqealar rivojini butunlay o‘zgartirib yubordilar. Endi asosiy e’tibor faqat Seyran va Feritning sevgi qissasiga qaratilgan bo‘lib, atrofdagi voqealar rivojlanishi birinchi mavsum muhitini eslatuvchi tinchroq tus oldi. Aytish joizki, ko‘pchilik tomoshabinlar bu o‘zgarishlardan mamnun bo‘lishmadi. Garchi uchinchi mavsum ikkinchisidan yaxshiroq bo‘lsa-da, uni tomosha qilish qiziqarliroq va osonroq, chunki unda keskin va bo‘rttirilgan dramatik holatlar yo‘q. Ammo bu hali dastlabki qismlar, xolos. Ssenariy mualliflari syujetni bundan keyin qanday yo‘nalishda davom ettirishlarini hech kim bilmaydi.

Biz avvalroq “Klyukva sharbeti “turkumi haqida yozgan edik.