"Oramizdagilar": Afrikaning 8 ta davlatiga sayohat qilgan Sanjarbek Nasirbekov bilan suhbat

E’lon qilingan sana· 677
"Oramizdagilar": Afrikaning 8 ta davlatiga sayohat qilgan Sanjarbek Nasirbekov bilan suhbat

Oʻzbekistonliklarning sayohat qiladigan davlatlari roʻyxati tobora kengayib bormoqda. Avvaliga qishda BAA yozda Turkiyaga sayohat qilish modaga aylangan boʻlsa, keyinchalik Maldiv orollari, Bali yoki Tailand kabi ekzotik davlatlar ham zabt etildi. Shuningdek, ijtimoiy tarmoqlarda Janubiy Amerika davlatlaridan tortib Antarktidagacha sayohat qilgan oʻzbeklarni uchratish mumkin.

Afisha.uz “Oramizdagilar” ruknida mana shunday sayohatlar geografiyasini kengaytirgan va Afrika qit’asining 8 ta davlatiga borgan Sanjarbek Nasirbekov bilan suhbatlashdi.


— Afrikaning nimasi sizni oʻziga tortdi? Sayohat uchun nega aynan Afrikani tanladingiz?

— Biz ancha yillardan beri sayohat qilib yuramiz, dunyoning juda koʻp joylariga borganmiz. Ancha-muncha davlatlarga, jumladan, Janubiy Osiyoga, Shimoliy hamda Janubiy Amerikaga, Yevropa va boshqa juda koʻp joylarga sayohat qilganmiz.

Hatto Kuba va Yamayka kabi joylarni ham koʻrganmiz. Bu yil esa boradigan joylarni qarab, Afrikaga boramizmi, degan fikr keldi. Afrikaning safarilari, savannalarini koʻrgimiz keldi. Shuning uchun oʻrtoqlar bilan Afrikani tanlashga qaror qildik.

— Viza olish jarayonlari qanday boʻldi?

— Viza olish murakkab jarayon ekan. Biz koʻproq davlatlarga borishga harakat qildik. Shunga Afrikaning (qit'asining) eng pastidan — Janubiy Afrikadan boshlab, xavfsiz boʻlgan davlatlarni reja qildik. Hisoblab chiqsak, sakkizta davlat boʻlar ekan, ketma-ket oʻtib ketaveramiz, dedik. Hamma joyning vizasiga parallel harakat qildik.

Ba’zi davlatlarga viza topshirayotgan paytda passportlarimizni Turkiyaga olib borishga majbur boʻldik. Viza Anqara shahri orqali qilindi. Ba’zi joylarda onlayn topshirilar ekan. Undan keyin 1−1,5 oy kutdik, shundan soʻng keldi.

Ba’zi davlatlar esa sayyohlar kelganda aeroportning oʻzida viza beriladi, deyishdi. Bir davlatga uchib ketishimizdan bir kun oldin viza chiqqan kunlari ham boʻldi. Ertaga uchishimiz kerak boʻlsa, bugun kechki paytda viza chiqqan holatlariga ham duch keldik. Bu stressga tushishimizga sabab boʻldi.

Lekin hamma joyga ulgurdik, reyslarimizni oʻzgartirmadik. Faqatgina vizani kutish bilan muammo boʻldi. Ular rivojlanmagan davlat boʻlgani uchun, ularda byurokratiya katta boʻlgani uchun bir-ikkita joylar hujjatlarni qayta-qayta soʻrayverdi.

— Qaysi davlatlarga sayohat qildingiz?

— Biz sakkizta davlatga bordik. Birinchisi Janubiy Afrika Respublikasining Keyptaun shahriga bordik, keyin Zimbabvega bordik, keyin Botsvanaga bordik, keyin Zambiyaga bordik, u yerlarda chiroyli Viktoriya sharsharasini koʻrdik, u yerdan chiqib, Keniyaga bordik, keyin Tanzaniyaga bordik, Zanzibar orollarida dam oldik.

U yerdan chiqib, Ugandaga bordik, Ruandaga bordik. Shunday qilib, ba’zi bir joylarda ikki kun, ba’zi joylarda besh kun boʻldik. Sayohatimizni oldindan shunday rejalashtirdik.

— Bu davlatlarning bir-biriga oʻxshash va bir-biridan farq qiladigan tomonlari nimada?

Bu davlatlarning bir-biriga oʻxshash va bir-biridan farq qiladigan tomonlari ancha-muncha ekan. Masalan, Janubiy Afrika Respublikasi juda rivojlangan davlat, hamma narsa yaxshi. Lekin kechqurun soat 18:00dan keyin juda xavfli davlat ekan.

Mehmonxona xodimlari bu vaqtdan keyin koʻchaga chiqmaslikni tavsiya qildi. Internetdan qaraganimizda ham shu ma’lumotlar bor ekan. Shu sababdan ba’zi joylarda xavfsizlik choralarini koʻrdik. Atrofdagilar bilan gaplashganimizda ham 18:00dan keyin yurmang, deyishdi.

Boshqa davlatlarga borganimizda 18:00 dan keyin iloji boricha telefonlarni xonada qoldirib ketinglar, 2−3 kishi boʻlib emas koʻproq boʻlib yuringlar, ba’zi tumanlarga umuman bormanglar, deyishdi. U yerda xavfsizlik biroz muammo ekan, oilaviy borishni tavsiya qilmagan boʻlardim. Koʻpchilik bilan borsa, xavfsizroq boʻlishi mumkin.

Biz borgan eng xavfsiz davlat Ruanda boʻldi. Bu juda ham chiroyli va rivojlangan davlat ekan. Kechki paytda yurish ham xavfsizroq ekan. Biz tunda ham bemalol harakatlandik.

Afrika qit’asida shunday joyga bordikki, unda bir vaqtning oʻzida toʻrtta davlatni koʻrish mumkin. Bular, Namibiya, Zambiya, Botsvana va Zimbabve boʻlib, mintaqadagi turistlar borishi shart boʻlgan joylardan biri ekan.

— Sayohatgacha Afrika haqida sizda qanday miflar (stereotiplar) bor edi va ular parchalandi?

Shuncha yillardan beri internetda, reklamalarda, televizorda koʻrganimizda umuman boshqa Afrika deb oʻylagandik. Borganimizda esa umuman boshqa Afrikaning guvohi boʻldik.

Biz hamma yer choʻl boʻlsa kerak, oʻrtada ikki-uchta qurib qolgan daraxtlar, ularning ostida sherlar yotipti, hamma yer kulbalardan iborat boʻlgan, shoh-shabbalardan qilingan uylar, yalangʻoch odamlar boʻlsa kerak, deb oʻylagan edik. Buning teskarisi boʻlib chiqdi.

Qaysi davlatga borgan boʻlsak ham asosan mashinalar va samolyotlarda yurdik hamda doim koʻk-koʻk dalalar, daraxtlar, palmalarni koʻrib, atrof koʻk ranga burkanganini oʻz koʻzimiz bilan koʻrdik.

Biz hayron qoldik, umuman Afrikani boshqacha tasavvur qilgandik, aslida boshqacha boʻlib chiqdi. Balki biz shunday mavsumda borgan boʻlishimiz ham mumkin.

Yana qiziq tomonlaridan biri shundaki, safarilarni internetda koʻrganimizda sherlar juda yaqin kelardi. Lekin biz safariga borganda bu hayvonlarni deyarli koʻrmadik, hammasi uzoq-uzqolarda daraxtlarning ostida yotgan edi.

Biroq asosiy katta-katta hayvonlar bor. Masalan, begemotlarni koʻrgani borganimizda ular qirilib ketayotgan tur boʻlgani uchun katta armiya tomonidan qoʻriqlanishining guvohi boʻldik.

— Sayohatingiz haqida yana nimalarni gapirib berishni xohlaysiz?

— Internetda eng xavfli hayvonlar roʻyxatini koʻrganimizda Afrikada birinchi oʻrinda chivinlar turar ekan. Shuning uchun biz oʻzimizni darhol vaksina qildik. Oʻzbekistondagi yaxshi doktorlar bizga tabletkalar tavsiya qildi.

Ketishimizdan oldin 2 hafta davomida, borganimizdan keyin ham, qaytganimizdan keyin ham 2 hafta davomida oʻsha tabletkadan ichishimiz kerakligini aytishdi. U chivinlar keltirib chiqaradigan malariya kasalligiga qarshi dori ekan.

Har bir mehmonxonaga kirganda chivinlarga qarshi kremlar turar ekan. Ularni surib, chivinlardan oʻzimizni asrashga harakat qildik. Shuningdek, sayohatimiz davomida zaharli ilonlardan ogohlantirishdi. Undan ham ehtiyot boʻlib yurdik.

Bundan tashqari, oʻsha yerda har xil hayvonlarni koʻrar ekansiz. Mahalliy aholidan soʻrasak, begemotlar bemalol yurishini va ba’zida odamlarga ham tashlanib, ularni oʻldirishini aytdi. Yana ular baliq ovlayotganda suvdan timsohlar ham hujum qilishi haqida gapirib berdi. Bu holatlar biz uchun juda ham vahimali tuyuldi.

— Mana shunday ekzotik sayohat qilishni xohlovchilar uchun qanday maslahatlar berasiz?

— Oilasi bilan borishni xohlaydiganlarga yaxshi mehmonxonalar tanlab, oʻsha shaharga samolyotda borishni, bizga oʻxshab har xil joylarda aylanmaslikni tavsiya qilaman. Aylanish xohishi boʻlsa, oʻrtoqlar bilan birga borish kerak. Vizaga harakatni esa kamida 3−4 oy oldin boshlashni tavsiya qilaman.

Iloji boricha xavfsizroq boʻlgan davlatlarga borish kerak. Internet hamma joyda ham yaxshi ishlamaydi, shuning uchun bu masalani ham oldindan oʻylab koʻrish kerak.

Uyga qaytishda sovgʻalar olish niyatida boʻlsangiz, u yerlarda dunyoga mashhur brendlarga mening koʻzim tushmadi. JARda bor edi, lekin bu birinchi borgan davlatimiz boʻlgani uchun hali boshqa mamlakatlardan sotib olishga ulguramiz deb oʻylagandik, ammo adashibmiz.

Afrikaning oʻziga yarasha madaniyati bor, borgan paytda buni sezish mumkin. Odamlari ham boshqacha, “hakuna matata” shioriga amal qilishadi. Tanzaniyada bu narsani koʻp gapirishar ekan. Odamlar tabassum qilib yuradi, bundan kayfiyat juda koʻtariladi.

Gigiyenik vositalar olib ketish lozim. Chunki u yerda gigyenaga jiddiy qarash kerak. Har xil antiseptik vositalar, salfetkalar va shunga oʻxshash narsalarni odam yonida olib yurishi kerak. Agar uzoq muddatli sayohat qiladigan boʻlsangiz, iloji boricha kamroq bagaj olishingiz kerak. Biz ham kichik qoʻl bagaj bilan ketdik va bu juda qulay boʻldi.

Azimbek Xushmamatov
Muallif
Azimbek Xushmamatov